Chào bạn, ngành logistics đóng vai trò huyết mạch trong nền kinh tế hiện đại, đảm bảo sự lưu thông hàng hóa từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng. Tuy nhiên, con đường phát triển của ngành logistics không phải lúc nào cũng bằng phẳng, mà luôn tồn tại nhiều rào cản và thách thức đòi hỏi các doanh nghiệp và nhà quản lý phải không ngừng nỗ lực để vượt qua. Bài viết này sẽ điểm qua những rào cản và thách thức nổi bật mà ngành logistics đang phải đối mặt trong năm 2025 và những năm tiếp theo.
1. Hạ tầng cơ sở còn hạn chế
Một trong những rào cản lớn nhất đối với ngành logistics tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, là sự hạn chế về hạ tầng cơ sở. Điều này bao gồm:
- Hệ thống giao thông chưa đồng bộ: Đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường hàng không chưa được kết nối một cách hiệu quả, gây khó khăn cho việc vận chuyển hàng hóa đa phương thức.
- Chất lượng đường sá còn kém: Nhiều tuyến đường bị xuống cấp, gây chậm trễ và tăng chi phí vận chuyển.
- Thiếu hụt các trung tâm logistics quy mô lớn và hiện đại: Các trung tâm này đóng vai trò quan trọng trong việc tập kết, phân loại và phân phối hàng hóa.
- Cảng biển và sân bay chưa đáp ứng được nhu cầu: Đặc biệt là các cảng biển nước sâu và sân bay quốc tế có khả năng tiếp nhận các tàu và máy bay lớn.
Sự hạn chế về hạ tầng không chỉ làm tăng chi phí logistics mà còn kéo dài thời gian vận chuyển và giảm hiệu quả của chuỗi cung ứng.
2. Chi phí logistics cao
Chi phí logistics thường chiếm một tỷ lệ đáng kể trong tổng chi phí sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp. Có nhiều yếu tố góp phần vào chi phí logistics cao:
- Chi phí vận chuyển: Bao gồm chi phí nhiên liệu, phí cầu đường, phí bến bãi, phí nhân công…
- Chi phí kho bãi: Bao gồm chi phí thuê kho, chi phí quản lý hàng tồn kho, chi phí vận hành kho…
- Chi phí quản lý hành chính: Liên quan đến các thủ tục giấy tờ, hải quan…
- Chi phí ẩn: Phát sinh từ sự chậm trễ, sai sót, thất thoát hàng hóa…
Việc giảm thiểu chi phí logistics là một bài toán khó đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
3. Thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao
Ngành logistics ngày càng đòi hỏi nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao, am hiểu về các quy trình, công nghệ và nghiệp vụ logistics hiện đại. Tuy nhiên, thực tế cho thấy:
- Số lượng nhân lực được đào tạo bài bản còn hạn chế.
- Thiếu hụt các chuyên gia có kinh nghiệm trong các lĩnh vực logistics chuyên sâu như quản lý chuỗi cung ứng, logistics quốc tế.
- Kỹ năng ngoại ngữ và tin học của lực lượng lao động logistics còn chưa đáp ứng được yêu cầu.
Sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao là một rào cản lớn cho sự phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành logistics.
4. Ứng dụng công nghệ còn hạn chế
Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc ứng dụng công nghệ vào logistics là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả và năng suất. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp logistics, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ, vẫn còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận và ứng dụng các công nghệ hiện đại như:
- Hệ thống quản lý kho (WMS).
- Hệ thống quản lý vận tải (TMS).
- Internet of Things (IoT).
- Trí tuệ nhân tạo (AI).
- Dữ liệu lớn (Big Data).
Nguyên nhân có thể là do chi phí đầu tư ban đầu cao, thiếu kiến thức và kỹ năng về công nghệ, hoặc lo ngại về tính bảo mật thông tin.
5. Thủ tục hành chính phức tạp và thiếu đồng bộ
Các thủ tục hành chính liên quan đến logistics, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất nhập khẩu và vận tải quốc tế, vẫn còn khá phức tạp và rườm rà ở một số quốc gia. Sự thiếu đồng bộ giữa các bộ ngành và địa phương cũng gây khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình thực hiện các hoạt động logistics.
6. Tính cạnh tranh cao
Ngành logistics là một thị trường cạnh tranh gay gắt với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Các doanh nghiệp phải đối mặt với áp lực về giá cả, chất lượng dịch vụ và sự đổi mới liên tục để thu hút và giữ chân khách hàng.
7. Biến động của thị trường và các yếu tố bên ngoài
Ngành logistics chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố bên ngoài như:
- Biến động kinh tế toàn cầu và khu vực: Tăng trưởng kinh tế chậm lại hoặc suy thoái có thể làm giảm nhu cầu vận chuyển hàng hóa.
- Thay đổi chính sách thương mại: Các biện pháp bảo hộ thương mại, thuế quan có thể ảnh hưởng đến dòng chảy hàng hóa quốc tế.
- Biến động giá nhiên liệu: Chi phí nhiên liệu chiếm một phần lớn trong chi phí vận chuyển.
- Thiên tai, dịch bệnh: Các sự kiện bất ngờ này có thể gây gián đoạn chuỗi cung ứng và ảnh hưởng đến hoạt động logistics.
- Các vấn đề về môi trường và phát triển bền vững: Ngành logistics ngày càng phải đối mặt với áp lực giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
8. Yêu cầu ngày càng cao từ khách hàng
Khách hàng ngày nay không chỉ quan tâm đến giá cả mà còn đòi hỏi cao hơn về chất lượng dịch vụ logistics, bao gồm:
- Thời gian giao hàng nhanh chóng và chính xác.
- Khả năng theo dõi đơn hàng theo thời gian thực.
- Sự linh hoạt và tiện lợi trong quá trình giao nhận.
- Dịch vụ khách hàng chu đáo và chuyên nghiệp.
Đáp ứng những yêu cầu ngày càng cao này đòi hỏi các doanh nghiệp logistics phải không ngừng cải tiến và nâng cao năng lực của mình.
Kết luận
Ngành logistics đang đứng trước nhiều cơ hội phát triển to lớn, nhưng đồng thời cũng phải đối mặt với không ít rào cản và thách thức. Để vượt qua những khó khăn này và tận dụng tối đa tiềm năng phát triển, các doanh nghiệp và nhà quản lý trong ngành cần có sự nhận thức rõ ràng về các vấn đề, đưa ra các giải pháp chiến lược phù hợp và không ngừng đổi mới để nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường.
